• Aanlevering van te executeren beslissingen
Het OM is – in goede samenspraak met de rechtspraak – verantwoordelijk voor een tijdige, volledige en correcte overdracht van in aanmerking komende rechterlijke beslissingen aan het CJIB. Ook is het OM verantwoordelijk voor een tijdige, volledige en correcte overdracht van in aanmerking komende strafbeschikkingen en transactievoorwaarden aan het CJIB. OM, rechtspraak en CJIB maken over het aanleverproces onderling werkafspraken.
• OPS-signalering ten behoeve van de betekening van gerechtelijke stukken
Indien het parket wil overgaan tot signalering van een persoon in verband met het in persoon betekenen van een gerechtelijk schrijven, biedt het parket het CJIB de signaleringstekst elektronisch aan. Het OM ontvangt na geslaagde betekening de stukken van de politie en stelt hiervan het CJIB op de hoogte.
• Verzet tegen strafbeschikking
Wanneer door de bestrafte verzet is gedaan tegen de strafbeschikking, dient het OM zodra het in het bezit is van alle benodigde stukken een beslissing te nemen over intrekking, wijziging of instandhouding van de strafbeschikking. Wanneer het OM van mening is dat de strafbeschikking terecht is uitgevaardigd, brengt het de zaak aan bij de rechtbank. Het verzet schort de executie van de strafbeschikking op, tenzij naar het oordeel van het OM vaststaat dat het verzet na het verstrijken van de termijn is gedaan. In dat geval mag de executie van de strafbeschikking worden hervat.
• Betalingsregelingen
In bepaalde situaties is betaling in termijnen of uitstel van betaling mogelijk. Het betalingsregelingenbeleid – onder meer de voorwaarden waaronder een regeling kan worden getroffen – is beschreven in een beleidskader. Dit kader is ondergebracht bij het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB), dat namens het OM is belast met de inning van geldelijke sancties en maatregelen. Informatie over betalingsregelingen is te raadplegen op de website van het CJIB (www.cjib.nl).
Betalingen lopen via het CJIB. Het OM neemt geen verzoeken tot het treffen van een betalingsregeling in behandeling. Alle verzoeken om een betalingsregeling, voor zover deze betrekking hebben op bij het CJIB geregistreerde en in behandeling zijnde zaken, worden door de parketten doorgezonden naar het CJIB.
• Taakstraffen meerderjarigen
Het OM beslist binnen 14 dagen na binnenkomst op een verzoek van het CJIB om termijnverlenging. De beslissing van het OM wordt per omgaande bekendgemaakt aan het CJIB. Verzoeken om termijnverlenging dienen in beginsel vergezeld te gaan van een onderbouwing door de Reclassering. Ongemotiveerde verlengingsverzoeken zijn alleen mogelijk als daarover op landelijk niveau afspraken zijn gemaakt door OM en Reclassering, bijvoorbeeld omdat de reclasseringscapaciteit (tijdelijk) onder druk staat.
Indien de tenuitvoerlegging van de taakstraf opgelegd bij vonnis/arrest is mislukt, beoordeelt het OM op basis van het afloopbericht van de Reclassering of de vervangende hechtenis wordt geëxecuteerd. Het OM stelt tevens het aantal dagen vervangende hechtenis vast dat wordt geëxecuteerd. Het OM geeft het CJIB vervolgens opdracht de vervangende hechtenis te executeren. Biedt de rechter na het indienen van een bezwaarschrift tegen het bevel vervangende hechtenis een herkansing aan de veroordeelde, dan bewaakt het CJIB de termijnen handmatig. De rechter bepaalt een nieuwe termijn. Over de tenuitvoerlegging van de herkansing ontvangt het OM opnieuw een afloopbericht.
• Voorwaardelijke sancties meerderjarigen
Voor de regeling van het voorwaardelijk sepot de schorsing van de voorlopige hechtenis en de voorwaardelijke veroordeling bij meerderjarigen geldt de Aanwijzing voorwaardelijke vrijheidsstraffen en schorsing van de voorlopige hechtenis onder voorwaarden. Het OM is verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de (algemene en bijzondere) voorwaarden en bepaalt welke gevolgen aan niet-naleving worden verbonden. De Reclassering is belast met het feitelijke toezicht en het begeleiden van de verdachte of veroordeelde. De politie is bij de handhaving betrokken als vrijheidsbeperkende bijzondere voorwaarden zijn opgelegd. Het CJIB biedt het OM administratieve ondersteuning.
• Voorwaardelijke invrijheidstelling
Voor de regeling van de voorwaardelijke invrijheidstelling geldt de Aanwijzing voorwaardelijke invrijheidstelling. Het OM neemt de beslissing over het stellen van bijzondere voorwaarden, is verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de (algemene en bijzondere) voorwaarden en bepaalt welke gevolgen aan niet-naleving worden verbonden. De Reclassering is belast met het feitelijke toezicht en het begeleiden van de veroordeelde. De politie is bij de handhaving betrokken als vrijheidsbeperkende bijzondere voorwaarden zijn opgelegd. Het CJIB biedt het OM administratieve ondersteuning.
• Schadevergoedingsmaatregelen
De parketten spannen zich in om een vonnis of arrest waarin een schadevergoedingsmaatregel is opgelegd zo snel mogelijk vrij te geven voor executie en in persoon te betekenen als dit nodig is om de rechterlijke uitspraak onherroepelijk te maken. OM en CJIB kunnen hierover nadere werkafspraken maken.
• Verzoeken van slachtoffers om informatie die aan een parket zijn gezonden
Verzoeken die betrekking hebben op bij het CJIB in behandeling zijnde zaken worden, zo nodig vergezeld van commentaar, aan het CJIB gezonden. Indien voor beantwoording tevens het strafdossier moet worden geraadpleegd, meldt het parket aan het CJIB dat het dat onderdeel van het verzoek reeds in behandeling heeft genomen. Indien een dergelijk aan het parket gezonden verzoek betrekking heeft op meer zaken van verschillende parketten, verzorgt het CJIB de doorzending naar die parketten.
• Inzet bijzondere (opsporings)bevoegdheden
Voor bijzondere bevoegdheden die ten behoeve van de executie worden ingezet geldt geen ondergrens voor wat betreft het strafrestant, behoudens de toepassing van de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit dan wel grenzen gesteld door regelgeving en jurisprudentie. De inzet van bijzondere bevoegdheden heeft met name ten doel de vindplaats van de veroordeelde te achterhalen met het oog op aanhouding van de veroordeelde dan wel de overdracht van executie of het achterhalen van vermogen van de veroordeelde bij ontnemingsmaatregelen.
• Team Executie Strafvonnissen (TES)
Het TES heeft een landelijke taak ten aanzien van de opsporing van
-
– tot onvoorwaardelijke vrijheidsstraf (of vervangende hechtenis taakstraf) veroordeelden van wie het vonnis of arrest onherroepelijk is, het vonnis of arrest een openstaand strafrestant van 120 dagen of meer heeft, en
-
– tot lijfsdwang veroordeelden met vordering vanaf 10.000 euro (overeenkomend met 120 dagen lijfsdwang)
en die staan gesignaleerd in OPS en van wie geen woon- of verblijfplaats in Nederland bekend is.
In deze zaken is het TES verantwoordelijk voor de internationale signalering, het uitbrengen van een Europees Arrestatie Bevel (EAB), alsmede andere vormen van internationale rechtshulp in de executiefase. Het is aan het executerend parket en de politie om in deze zaken gerichte opsporingsactiviteiten te plegen. Het executerend parket dient in dat geval contact te zoeken met de TES-officier van justitie. In onherroepelijke zaken van tot vrijheidsstraf veroordeelden met een netto-strafrestant van 300 dagen of meer is het TES belast met de gerichte executie. De TES-officier neemt in de zaken waarin gerichte opsporing wordt ingezet de eventuele informatievoorziening aan het slachtoffer voor zijn rekening, gehoord het executerend parket. Het TES is een samenwerkingsverband van het landelijk parket en de landelijke eenheid politiediensten.
• Strafrechtelijk executieonderzoek ontnemingsmaatregelen
Indien de veroordeelde niet binnen de door het CJIB gestelde betalingstermijn de ontnemingsmaatregel heeft betaald en er aanwijzingen bestaan dat de veroordeelde wel over vermogen beschikt, kan de Landelijk Executie Officier van Justitie belast met ontnemingsmaatregelen, besluiten dat een Strafrechtelijk Executie Onderzoek (SEO) ex artikel 577b Sv moet worden opgestart. De LEO of een officier van justitie die belast is met het SEO dient daartoe een vordering in bij de rechter-commissaris om te worden gemachtigd tot uitvoering van dit SEO. Het SEO is gericht op de vaststelling van het vermogen van de veroordeelde, waarop zo mogelijk verhaal kan worden genomen ten behoeve van de tenuitvoerlegging van de ontnemingsmaatregel.
• Europese geldelijke sancties (EGS) en Europese confiscatie beslissingen (ECB)
Op basis van de Wet wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging geldelijke sancties en beslissingen tot confiscatie is het mogelijk onherroepelijke Europees geldelijke sancties en Europese confiscatie beslissingen voor tenuitvoerlegging over te dragen aan een lidstaat van de Europese Unie waar de veroordeelde inkomsten of vermogen of zijn vaste woon- of verblijfplaats heeft. Voorwaarde is wel dat de andere lidstaat het betreffende Europees Kaderbesluit heeft geratificeerd en geïmplementeerd. Andersom is het voor EU-lidstaten mogelijk (onherroepelijke) geldelijke sancties en confiscatie beslissingen voor tenuitvoerlegging over te dragen aan Nederland, indien de veroordeelde inkomsten of vermogen of zijn vaste woon-of verblijfplaats heeft in Nederland. Strafrechtelijke sancties worden in deze aanwijzing aangeduid met de termen inkomende en uitgaande Europese geldelijke sancties en inkomende en uitgaande Europese confiscatiebeslissingen.
De artt. 4 en 5 van de Wet wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging geldelijke sancties en beslissingen tot confiscatie bepalen dat de officier van justitie te Leeuwarden verantwoordelijk is voor inkomende en uitgaande Europese geldelijke sancties en Europese confiscatie beslissingen. In geval van Europese geldelijke sancties dient het instellen van verzet op basis van art. 575 Sv door indiening van een bezwaarschrift bij de arrondissem*ntsrechtbank te Leeuwarden te geschieden (art. 15 Wet wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging geldelijke sancties en beslissingen tot confiscatie).
Een vordering ter verkrijging van verlof tot tenuitvoerlegging van vervangende hechtenis bij een Europese geldelijke sanctie dient door de officier van justitie te Leeuwarden te worden aangebracht bij de raadkamer van de arrondissem*ntsrechtbank te Leeuwarden (art. 16 Wet wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging geldelijke sancties en beslissingen tot confiscatie).
Een vordering ter verkrijging van verlof tot tenuitvoerlegging van lijfsdwang bij een Europese confiscatiebeslissing dient door de officier van justitie te Leeuwarden te worden aangebracht bij de raadkamer van de arrondissem*ntsrechtbank te Leeuwarden (art. 22 Wet wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging geldelijke sancties en beslissingen tot confiscatie). Voor de toepassing van vervangende hechtenis bij een Europese confiscatiebeslissing is geen voorafgaand verlof tot tenuitvoerlegging vereist.
Vervangende hechtenis bij Europese geldelijke sancties en Europese confiscatiebeslissingen kan niet worden toegepast zonder toestemming van de beslissingsstaat
Op de tenuitvoerlegging van inkomende Europese geldelijke sancties en Europese confiscatie beslissingen zijn de voor tenuitvoerlegging toepasselijke regels van het Wetboek van Strafvordering van toepassing, tenzij in de Wet wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging geldelijke sancties en beslissingen tot confiscatie anders is bepaald.
• Opschorten of stoppen executie
Indien er uitzonderlijke omstandigheden zijn die ertoe leiden dat het OM de tenuitvoerlegging van een straf of maatregel wil opschorten, deelt het dit schriftelijk en met redenen omkleed aan het CJIB mee. Het CJIB schort vervolgens de executie op, op aangeven van het OM. Aan het eind van de termijn die het OM heeft aangegeven, vraagt het CJIB het OM of de executie weer kan worden hervat. Wanneer het OM niet binnen drie weken heeft gereageerd op dit verzoek, wordt de executie automatisch door het CJIB hervat.
Het OM kan gelet op de bijzondere omstandigheden van het geval en bij wijze van hoge uitzondering – bijvoorbeeld omdat een zaak niet-gratieerbaar is of tenuitvoerlegging geen redelijk doel meer dient – besluiten om te stoppen met de executie. Voordat een beslissing hiertoe wordt genomen wordt afstemming met het CJIB gezocht over de betreffende zaak. Indien daadwerkelijk wordt besloten te stoppen met de executie, wordt het CJIB hierover schriftelijk en met opgaaf van redenen geïnformeerd.
• Gratie
Het OM geeft een gratie-advies in alle zaken die door een meervoudige kamer zijn afgedaan, in zaken waaraan de executie-indicator is toegekend, alsmede in de zaken waarin de rechter een advies vraagt. Indien het OM in zaken waaraan de executie-indicator is toegekend geen aanleiding ziet een advies te geven, zendt het de zaak met die mededeling door naar de rechter.
